GŁAZ z olejową miarą w Moryniu

Głaz z olejową miarą w Moryniu zwany też Czarcim Głazem znajduje się blisko jeziora Morzycko, blisko starych murów miejskich. Jest sporych rozmiarów. W głazie jest otwór, który został zrobiony ludzką ręką, albo jak głosi legenda czarcim łokciem. Czart nazywał się Złek, ale nie miał piekielnie czarnej duszy. Nie podobało mu się, że pewien sprzedawca oszukiwał klientów lejąc mniej oleju niż wynosiła ustalona miara. Kiedy biedna kobieta została oszukana Złek bardzo się zdenerwował. Poszedł do nieuczciwego sprzedawcy, wytargał go za kołnierz i zaciągnął nad jezioro, gdzie wbił łokieć w stojący obok głaz i powiedział: To jest miara oleju i odtąd ani się waż jej zmniejszać. Jeśli dowiem się, że dalej oszukujesz, zginesz w toni tego jeziora. Sprzedawca bardzo się wystraszył i odtąd żył już uczciwie.

Moryń, Głaz z olejowa miarą, fot. 22.08.2015, SNW

Moryń, tablica przy głazie, fot. 22.08.2015, SNW

Fajna legenda, szkoda tylko, że jak to bywa z legendami, nie umiejscowiona w konkretnym czasie. Na tablicy informacyjnej przy głazie jest napisane, że były to czasy kiedy do lamp używano oliwy, a nieuczciwy kupiec został wyciągnięty z kamienicy, nie domu, sklepu czy chaty, więc o jakim okresie historycznym jest mowa? Średniowiecze? może później, może wcześniej ?. Może legenda to tylko bajka, bo gdy poszukamy informacji o głazach miseczkowych, to można zobaczyć, że sporo takich głazów zachowało się w Europie. Bardzo ciężko jest oszacować wiek powstania samych miseczek - niektóre datowane są na przełom epoki kamienia i brązu. Najstarsze szwajcarskie kamienie miseczkowe datuje się w przybliżeniu na czasy 8000 do 4500 p.n.e oraz 4500 do 1500 p.n.e. Skandynawscy naukowcy są zdania, że większość powstała w czasie epoki brązu. Przy głazach odbywały się obrzędy, jakie? można się tylko domyślać. W wydrążonej miseczce mogła znajdować się woda, olej, lub płatki wonnych kwiatów. Mogło też być bardziej krwawo, niemieckie źródła podają, że głazy miseczkowe (Schalenstein) potocznie nazywane są ofiarnymi (Opferstein).