Państwowe Gospodarstwo Rolne (PGR) w Budzistowie było jednym z wielu Państwowych Gospodarstw Rolnych, które istniały w Polsce Ludowej. Wszystkie zajmowały się produkcją rolną, ale zdarzały się wyjątki.

Menu z 01.09.1977 roku restauracji "Zajazd Kasztelański" - Kołobrzeg, PGR - Budzistowo: - na obiad można było wybrać m.in. kurczaka, kaczkę, rybę lub coś z dziczyzny w cenie do 100 zł; - do picia, m.in.: Pepsi Cola po 11 zł, Piwo Połczyn - 13 zł, Napój perlisty - 19 zł, Napój pomarańczowy 41 zł za puszkę (prawdopodobnie sok DODONI), fot. ARCHIWUM SNW (większe zdjęcia na FB)

Na początku lat 70. XX wieku dyrektor PGR w Budzistowie, ze względu na historyczną lokalizację dawnego Kołobrzegu oraz zbyt małą w stosunku do zapotrzebowania bazę noclegową w nadmorskim kurorcie, postanowił wcielić w życie pomysł wybudowania na terenie PGR-u lokalu gastronomicznego z możliwością przenocowania w jednym z 10 pokoi. Zajazd został otwarty w sylwestra 1975 roku i otrzymał nazwę "Kasztelański". Był poboczną częścią działalności PGR-u w Budzistowie, ale bardzo ważną. Oprócz roli propagandowej zapewniał dodatkowe dochody dla gospodarstwa. Oferował letnikom i turystom wysoki standard wypoczynku, nie tylko noclegi i smaczne posiłki, kawę, napoje i desery, ale również przejażdżki konno w siodle lub bryczką oraz parkiet do tańca i zabawę do późna (dancingi w środy i niedziele do 23-tej, a w soboty do 01 w nocy). Obecnie obiekt jest w rękach prywatnych. Przeszedł remont generalny i nadal funkcjonuje pod tą samą nazwą.

Okładka menu z 01.09.1977 roku restauracji "Zajazd Kasztelański" - Kołobrzeg, PGR - Budzistowo, fot. ARCHIWUM SNW

Kołobrzeg, PGR Budzistowo, "Zajazd Kasztelański", fot. 1977, ARCHIWUM SNW

Kołobrzeg, PGR Budzistowo, "Zajazd Kasztelański", fot. 1977, ARCHIWUM SNW

Propagandowe tło
Historia budowy zajazdu w Budzistowie idealnie wpisywała się w ówczesną politykę. Gierek kładł nacisk na poprawę jakości życia. Propagandowo, "Zajazd Kasztelański" był prezentowany jako przykład wykorzystania państwowego majątku (PGR) do zaspokajania potrzeb turystycznych Polaków. Nawiązania do historii piastowskiej (kasztelana) były z kolei mocnym argumentem ideologicznym w walce z powojennym rewizjonizmem. Zajazd był symbolem odradzania się dawnej świetności, zlokalizowanym na ziemiach, które "odzyskały" swoje słowiańskie korzenie.

CHRONOLOGIA
Lata 60. XX wieku - Odkrycia archeologiczne prof. Lecha Leciejewicza potwierdzające istnienie grodu w Budzistowie są wykorzystywane przez państwową propagandę do podkreślania słowiańskich i piastowskich korzeni ziem północnych.

1973 - Dyrektor PGR Budzistowo, Jan Rymaszewski, rozpoczyna planowanie na terenie gospodarstwa inwestycji turystycznej (noclegi i gastronomia).

1974 - Zostaje opracowany projekt zajazdu autorstwa Huberta Marchlewicza. Jego koncepcja nawiązuje do historii polskich kasztelanów i zdobywa nagrodę.

1975 - Zakończenie budowy. „Zajazd Kasztelański” zostaje otwarty w Sylwestra 31 grudnia 1975 roku. Zajazd był jednym z nielicznych obiektów, które oferowały letnikom i turystom w rejonie Kołobrzegu możliwość wypoczynku. W obiekcie znajdowało się 10 pokoi gościnnych i restauracja kategorii II „Zajazd Kasztelański”. Jeszcze w 1975 roku dyrektor PGR, Jan Rymaszewski, zapowiedział rozpoczęcie budowy obiektu dla hippiki, czyli stajni, toru i ujeżdżalni, 

1976 - Pojawia się krytyka w prasie. Zajazdowi zarzuca się, że jest zbyt drogi i zbyt ekskluzywny, a jego oferta nie jest dostępna dla ogółu, nie jest to tanie miejsce dla robotników, jak planowano. Dyrektor Rymaszewski broni obiektu, argumentując potrzebą rentowności.

1977 - Zajazd Kasztelański oferuje swoim gościom konie pod siodło lub jeden z dwóch powozów.

Lata 80. i 90. XX wieku - Zajazd boryka się z problemami, często zmieniając pracowników i właścicieli. Okres transformacji gospodarczej w latach 90. jest szczególnie trudny. Ostatecznie obiekt przechodzi w ręce syndyka.

Po 2016 roku - Gmina Kołobrzeg wykazuje zainteresowanie kupnem obiektu. Ostatecznie zajazd trafia w ręce prywatnego właściciela, który rozpoczyna kapitalny remont.

2025 - obiekt jest w rękach prywatnych i nadal funkcjonuje pod tą samą nazwą.

Kołobrzeg w latach 70. XX wieku był popularnym kurortem i uzdrowiskiem, ale obiektów o wysokim standardzie było niewiele. Na tle prostej i parterowej zabudowy wyróżniał się Hotel Skanpol oddany do użytku w 1967 roku i nazywany "perłą w koronie" Kołobrzegu. Na zdjęciu widoczny SU Bałtyk oddany w 1964 roku, fot. 1977, ARCHIWUM SNW

Zobacz: trasę KOŁOBRZEG - PODCZELE na zdjęciach ze stycznia 2025